Wist U dit?: Albert Namatjira

 

Wist U dit?: Albert Namatjira

Albert Namatjira, de eerste aboriginal

die naam maakte als kunstschilder

In Centraal-Australie zijn twee beroemde eucalyptusbomen in vlammen opgegaan. Oorzaak een bewuste en racistisch gemotiveerde, brandstichting; een handeling, die niet alleen de bomen verwoestte, maar ook de “levende geesten” verdreef, die de bomen “bezaten”,een drama voor de plaatselijke aboriginals. De bomen stonden op het punt om op de nationale erfgoed te worden geplaatst. Hiermede werd ook de schilder Namatjira geëerd, die deze bomen regelmatig op zijn werken, vereeuwigde. De schilder overleed in 1959.



De bomen worden door de aboriginals “ghost gums” genoemd (geestgombomen). De bomen hebben deze naam te danken aan hun witte bast, die mysterieus oplicht in het maanlicht. Mede door Namatjira werden de “ghost gums” tot een nationaal symbool, zoals de kangoeroe en de koala.

De aboriginals zijn geschokt door de ontheiliging en de aantasting van hun inheemse cultuur.

“Bij het zien van de bomen en de manier waarop ze verbrandt zijn, voel ik dat het land verdrietig is en de gebieden eromheen, boos en treurig zijn”, aldus zei het dorpshoofd Baydon Williams tegen de BBC.

WIST U DIT? - VIKINGEN (3)

In het jaar 793 overvielen de Vikingen het Oost-Engelse klooster “Lindisfarne”. Het lag afgelegen, maar was voor de “drakars” gemakkelijk te bereiken. Een slachtpartij volgde, die zijn weerklank in heel Europa had. De invallen namen toe en kregen soms het karakter van complete volksverhuizingen. Dublin werd door Noormannen gesticht. Kloosters en kerken waren een gemakkelijk doelwit en militair waren de Vikingen superieur. Het waren geoefende en vakbekwame (zee-)soldaten. Boeren en burgers, die hun eigendommen probeerden te beschermen, werden afgeslacht en de overlevenden restte slechts de vlucht. Kloosters, huizen en hoeven werden in brand gestoken. Toen de Vikingen verdwenen en zij voor een deel opgingen in de Europese bevolking, was nog eeuwenlang hun terreur in de herinneringen van Europeaan gegrift. Zo gebeurde het in de 11e eeuw, dat Utrecht vernam dat een groep “Noormannen” de stad naderde. De inwoners raakten in paniek en staken de houten huizen zelf maar in brand. De bezoekers, die de brandende puinhopen zagen, waren uitermate verbaasd. “Zij waren hier gekomen om te bidden”. Utrecht was in vroeger tijden een pelgrimsoord met vele relikwieën, bezat de stad behalve de Dom, talrijke kerken en kloosters en gebedshuizen. De heidense Noorderlingen waren al meer dan een eeuw bekeerd tot het Christendom, dat ze met veel enthousiasme beleden.

Het Rijk van Karel de Grote werd verscheurd door twisten tussen de opvolgers van de Keizer. Van deze verdeeldheid maakten de Noormannen goed gebruik. Ook waren hun schepen veel sneller en wenbaarder, dan de Frankische vloot. Door hun diepgang van amper 1 meter, konden ze ver in het binnenland doordringen. De schepen konden ook over land worden getransporteerd. Zo is er in Schotland een plek, waar schepen van de Noordzee in de Atlantische Oceaan konden worden gesleept. Behalve in West-Europa, drongen deze onverschrokken zeevaarders tot diep in Rusland en zelfs tot New-Foundland door. Hierdoor waren ze Columbus zo'n 500 jaar voor.

In de 9e eeuw werden de Noormannen een militaire factor van betekenis, doordat ze versterkte “overwinteringskampen” inrichtten. Lokale bestuurders en vorsten probeerden hier gebruik van te maken. De Franken schonken het Zeeuwse eiland Walcheren, inclusief de belangrijke handelsstad Domburg aan de Deense aanvoerder Harald. Een neef van de Deense koning verwierf een stuk land boven de Maas, nabij Tiel. Dit was belangrijk gebied, want hier lag de grootste Frankisch haven- en handelsstad “Dorestad” (Wijk bij Duurstede). Het lag aan een kruispunt van rivieren en was een belangrijk knooppunt in het netwerk van handelswegen in een delta van Rijn, Maas, Waal en Schelde.

De bescherming van Rorik, de neef van de Deense koning, heeft weinig geholpen. Dorestad werd in totaal 8 maal aangevallen en grotendeels verwoest en in 863 werd besloten om de stad niet meer op te bouwen, ook al omdat de haven van Dorestad verzandde.

Goud, zilver en edelstenen. Dat was bij voorkeur de buit van de Vikingen. Soms moest deze overhaast worden begraven. Dat hoefde niet te betekenen, dat de plaatselijke bevolking terugsloeg, maar veelal, dat men door “landgenoten” werd overvallen. In het afgelopen decennium zijn er op Wieringen een drietal van deze “schatten”ontdekt. Deze omvatten zilveren sieraden, armbanden en munten. De jongste munten dateren van rond 875. Er zitten ook Arabische munten tussen.

In Engeland vond een “veld-archeoloog” op een stuk boerenland ruim duizend gouden voorwerpen. Hier zaten prachtige sieraden bij, die van een uitzonderlijk vakmanschap getuigen. Daarnaast boekbeslag en resten van kruizen en religieuze voorwerpen; in elkaar gefrommeld, klaar om te worden omgesmolten.

COSMIC RESCUE

“Everything is going according to plan, Madam.” The spokesman, obvious a member of operational services, looked up at the tall, blondhaired woman, who was overlooking the surroundings from het commandpost in the spaceship. She was almost one feet taller, than the engineer. Slim, blue-eyes and extremel young for the position she held over this delicate operation from Cosmic Rescue. That was not the official name, but its goal was to rescue endangered species of life. Life was a priceless and special commodity in this universe, though the opposite was true. This planet was full of life. It even contained intelligent humanoid species, unique to the universe. But even though there was room enough for everybody and their adaptability to natural circumstances was formidable, the humanoid species clashed and a fight over territory, huntinggrounds and habitable places drove one type of humans to merely extinction. Nothing could stop this process, becaue the winning side strongly believed, that, although they looked quite similar, that their fellow human being were animals, who should be hunted down, because they represented a danger for the grow and blossoming of their way of life. The latter meaning continuous battles over territory or women. This inherent aggression was now focused on this, shrinking, population.

“We did a good job, even though it took a couple of years to convince them, that leaving the planet was their best option.”

The engineer nodded. “I was hear from the beginning and worked mainley on holographic projection and imaging.” The woman laughed. “In the end they even accepted holographic images of me and my team as entities and part of their collective spirit. During mass-ceremonies held in their underground cathedrals we succeeded in getting this message across. It were their sjamans, that made the difference. They were mostly curious after our techniques and, on a new, suitable planet, this would enhance their power manyfold. Even now their insights, rituals and inprinting techniues completely served their way of life. They only took from the land, what they needed and were, in contrast with their enemies, vegetarian.

Outside a long row of humans, man, woman and children, were climbing towards an entrance in the ship. They were dressed in furs and were carrying pottery, jars and all kind of tools. They seemed in a kind of trance, hardly making a sound.

“Madam, does this place have a name?” She nodded. “In the future this will be called “das Neanderthal”.

WIST U DIT? over de Noormannen (2)

De Vikingen hadden geen probleem met het uitmoordden van hun tegenstanders. Maar omgekeerd gold dat ook. Bij de aanleg van een weg, nodig voor de Olympische Spelen van 2012, werd in de buurt van Londen een massagraf gevonden. Inhoud 51 volwassen mannen, die, tijdens een massa-executie, waren onthoofd. Tijd: ongeveer 900; slachtoffers: Noormannen. Uit studie van het glazuur op de tanden bleek, dat ze uit Noorwegen kwamen, op 1 na; die waarschijnlijk uit IJsland stamde.

Over de wapenuitrustingen van de Vikingen is bekend, dat ze Frankische zwaarden verkozen boven de plaatselijke wapens. Wel zetten ze er een zelfgemaakt handvat op. De Frankenvorst Karel de Kale pleitte in 870 voor een embargo op de verkoop van zwaarden aan de Noormannen. Het werd een mislukking, omdat, toen ook al, in de wapenhandel, kapitalen werden verdiend. De kostuumafdeling van de Bayreuther Opera is verantwoordelijk voor een hardnekkige misvatting. De Noormannen droegen geen hoorns op hun helmen, dit is bedacht voor de opera's van Richard Wagner, waarin veel Noorse Goden en Viking-helden optraden.

De superieure schepen van de Vikingen (de zogenaamde “drakars”),werden ook in Engeland en Nederland (Friesland!) nagebouwd. Restanten zijn onder andere in Vlaardingen ontdekt. Hier bleek een grafkist gemaakt te zijn zijn van oude scheepsplanken. De Noorse God Freyr bezat ook zo'n schip, dat hem over alle zeeën vervoerde. Het was een magisch schip. Freyr kon hem na gebruik, opvouwen tot de grootte van een luciferdoosje. Vikingschepen werden ook gebruikt om belangrijke personen te begraven. Het “Oseberg- schip” werd in 1904 in de buurt van Oslo ontdekt. Het vormde het graf voor twee vrouwen en bevatte prachtig bewerkte gebruiksvoorwerpen. Deze indrukwekkende begrafenisplechtigheid heeft waarschijnlijk in 834 plaatsgevonden. Bekend is ook dat een drakar, met de dode(n) naar zee werden gevoerd en in brand gestoken.

THE GOKSTAD-VIKINGSHIP

De Vikingen schreven in runen. Dit zijn 16 letters, die uit rechte strepen en dwarsstreepjes bestaan. Dit heeft zijn oorsprong in het bewerken en versieren van hout en steen met deze tekens en ronde vormen zijn dan lastig te maken. Dit alfabet heet “FUTHARK”, na, net als bij ons ABC, de eerste 6 letters.

OVER DE VIKINGEN (1)

De lichamen van moeder en dochter liggen achteloos op de grond. De skeletten lijken door wolven te zijn aangevreten. De deur van de hut is ingetrapt en het huisraad is kort en klein geslagen. Delen van lichamen liggen in het rond. Hier heeft een slachting plaatsgevonden. Het jaar is te dateren: 882, zoals in kerkelijke kronieken is beschreven. Toen overvielen de Noormannen Zutphen, de rijke Hanzestad, en plunderden de nederzetting. Met bovenbeschreven gevolgen, zoals bij een opgraving in het centrum van Zutphen zichtbaar werd. Deze Noormannen (of Vikingen; afkomstig uit Scandinavië en Dene-marken) en waren berucht om hun genadeloze rooftochten. Kloosters, kerken en steden werden geplunderd en gebrand-schat, terwijl de monniken, priesters en burgers, die niet ge-vlucht waren, werden afgeslacht. Zoals in Zutphen gebeurde. Na de aanval herbouwden de overlevenden de behuizingen en legden een verdedigingswal aan. De Noormannen bleven daarna weg. De Frankische havenstad “Dorestad”, in de buurt van Tiel, werd acht keer geplunderd en in de 9e eeuw uiteindelijk niet meer opgebouwd.

De plundertochten begonnen in de 8e eeuw, met de aanval op het Schotse klooster Lindisfarne en reikten tot in Rusland (Moskou), Engeland, Ierland en Frankrijk. Kerken en kloosters waren een gemakkelijke prooi. De militaire tegenstand in Engeland en het vasteland werd groter. Vikingvorsten werden vermoord door de plaatselijke bevolking en in Engeland werden de Noormannen vernietigend verslagen. Wat er restte van de Vikingen, ging op in de plaatselijke bevolking en de adelstand (eind 10e eeuw). Het eiland Wieringen (West-Friesland) is zelfs verpacht aan een Vikingstam, die beloofden om de lokale Friezen te verdedigen tegen aanvallen van hun landgenoten.

De reizen naar het Westen, namen de plaats in van rooftochten in Europa. In 985 stichtten de Vikingen twee nederzettingen op Groenland, die het tot het jaar 1400 volhielden en enkele duizenden bewoners telden. Rond het jaar 1000 bereikte Leif Eriksson Noord-Amerika, dat hij“Wijnland” noemde, omdat er zoveel druiven groeiden. Aan de Canadese kust zijn restanten van Viking-bewoning gevonden. Het verblijf was van korte duur.

Rus was de naam voor de Vikingen, die Moskou stichtten en die zelfs Constantinopel bereikten. In de Aya Sophia is nog Viking-graffiti te vinden.

Wist U dit? nr. 11

Sociaal-psychologen onderscheiden 19 verschillende glimlachen. Hiervan is er maar 1 de echte. Dan worden de mondhoeken omhoog getrokken, de ogen een beetje dichtgeknepen en verschijnen er lachrimpels in de ooghoeken.



Nog geen 10% van de proefpersonen kan zo'n glimlach “op commando”produceren.

De Italiaanse psychiater Giovanni Fava behandelt depressieve patiënten met zijn “welzijnstherapie”. In 10 weken waren zijn cliënten van hun neerslachtigheid bevrijd. Tips van Fava:

1. Koop een notitieblok
   2. Ga goed na welke momenten wel plezierig zijn en noteer je gevoelens. Geef de situatie een cijfer tussen 0 en 100.
   3. Ga na waar de gedachten en gevoelens vandaan komen, die je ongelukkig maken, bijv. “mijn neefjes zijn alleen maar aardig omdat ik een cadeautje heb meegebracht”. Dit maakt het mogelijk om deze negatieve patronen te stoppen.

GELUKSBRENGERS:

Klavertje vier: een lang en gelukkig huwelijk

Hoefijzer: wendt onheil af

Scherven: Het geluid van brekend aardewerk schrikt boze geesten af.

Een konijn zien: dit brengt fortuin en liefde.

Een zwarte kat tegenkomen: Dit brengt geluk, maar alleen in Engeland.

Ongeluk brengt het tegenkomen van een zwarte kat, behalve in Engeland. Een spiegel breken levert 7 ongelukkige jaren op en een pauwenveer is het symbool voor“het boze oog.”

OVER KUNST

Aziatische schilders maken per jaar duizenden exemplaren van de Mona Lisa van Leonardo da Vinci. Te koop voor 200 euro. Het pronkstuk van het Louvre is al eens gestolen. Een Italiaanse, ontevreden werknemer, genaamd Peruggia, lukte het om het schilderij naar buiten te smokkelen. Duizenden bezochten het museum om de lege plek te aanschouwen. De Denker van de Franse beeldhouwer Auguste Rodin is niet uniek. De artiest goot meerdere exemplaren van dit markante beeld, uit 1 mal.

Dat zelfde geldt voor het schilderij “De Schreeuw” van Edvard Munch, de Noorse schilder en etser. Hij schilderde hier verschillende versies van. In 2004 werd een exemplaar uit het Munch-museum gestolen.

Volgens (kunst)kenners is 20% van de op veilingen en in de kunsthandel aangeboden kunst vals. Claude-Emile Schuffenecker (1851-1934) was goed bekend met Paul Gauguin en Vincent van Gogh. Na de dood van beide artiesten, steeg de waarde van hun schilderijen enorm. Claude-Emile profiteerde hiervan door onvoltooid werk van beide meesters, zelf af te maken. Zo zou hij zelfs de eindverantwoordelijke zijn “De Zonnebloemen”, een van Vincent's meest markante werken.

De handtekening op zijn schilderijen was in het hele land bekend. Jean-Baptiste Camille Corot (1796-1875) was al tijdens zijn leven een vermaard Frans landschapsschilder. Minder bekend is dat hij zijn handtekening aan collega-schilders verkocht, zodat hun schilderijen meer op zouden brengen.

Han van Meegeren (1889-1947) verkocht een Johannes Vermeer aan Hermann Goering, de plaatsvervanger van Adolf Hitler. Toen van Meegeren na de oorlog werd aangeklaagd voor collaboratie met de bezetter, bekende hij de Vermeer zelf te hebben geschilderd.

In New York ontdekte de politie 15.000 illegale afdrukken van Salvador Dali's“Hooglied van Salomo”. De “beperkte oplage” was slechts 250 exemplaren groot. Inmiddels zijn er van grafiek van Dali, Miro, Chagall en Picasso meer valse dan echte afdrukken in omloop.

WIST U DIT? nr. 9

In het eerste Bijbelboek “Genesis” wordt beschreven, hoe God de wereld en de hemel schiep (en alles wat daarin en daarop is) in 6 dagen. Dit gebeurde op 23 oktober 4004 voor Christus. Dit heeft de Ierse bisschop James Ussher (1580-1656) berekend. Fossielen? Die zijn van dieren en planten, die tijdens de Zondvloed ten onder gingen.

 

 

James Ussher

Jantje 342 van de familie Oostra in Havelte was een waar zuivelkanon. Als eerste Nederlandse melkkoe ooit bereikte ze in 1989 de productiegrens van 100.000 kilogram melk. Dat is gemiddeld 50 kilo per dag! Aan de basis stond de beroemde fokstier Sunny Boy; zijn nageslacht leverde een buitengewoon hoge melkproductie.

 

 

SUNNY BOY

De Universiteit van Ulster kwam in 2003 met een opmerkelijk advies. Geef de vrouwelijke studenten een stevig ontbijt, maar laat de manlijke studenten hongeren. Onderzoek had uitgewezen, dat vrouwen beter presteerden op intelligentietests, als ze van een goed ontbijt hadden genoten. Mannen presteren beter, als ze hongerig zijn.

 

Dagelijks een glaasje rode wijn vermindert de kans op hart- en vaatziekten. University College in London beweert dat wijndrinkers slimmer zijn dan geheelonthouders. Dat komt echter niet door de wijn. Wijndrinkers hebben over het algemeen een hoger opleidingsniveau dan niet-drinkers.

WIST U DIT? nr. 8

Veruit de meest beroemde en beruchte ontsnappingskunstenaar was de Amerikaanse variétéartiest Harry Houdini (1874 – 1926). Hij was van Hongaarse oorsprong. Er bestond geen gevangenis, dwangbuis of handboeien, waaruit hij niet kon ontsnappen. Houdini legt in zijn boek Handcuff Secrets uit hoe hij dit klaarspeelde. De basis vcoor zijn vaardigheid was een fenomenale kennis van sloten. Verder gebruikte hij bij zijn voorstellingen, die massaal werden bezocht, verstopte sleutels, ijzeren pinnetjes en andere hulpmiddelen, zoals een verlengde sleutel, die hij in zijn mond verborgen hield.

Slechts eenmaal in zijn carrière lukte het hem niet om te ontsnappen. Bezoekers aan de show werden steevast uitgenodigd om sleutels om te draaien, gespen aan te trekken en kettingen vast te maken. Een assisterende politieman blokkeerde de handboeien van Houdini door loden kogeltjes in het slot te laten vallen. Bij die gelegenheid moest de beroemdheid zich los laten zagen.

Duikers, net als vissers overigens, hebben de neiging om de vissen, die ze onder water ontmoeten, groter in te schatten, dan ze in werkelijkheid zijn.

Dit kun je ze echter niet kwalijk nemen. Lichtstralen veranderen van richting, bij de overgang van lucht naar water.

Hierdoor lijken zeezoogdieren, vissen, collega-duikers en objecten zo'n 33 procent groter, dan ze in realiteit zijn.

Ook de waargenomen kleuren onder water zijn misleidend. De kleuren, waaruit het zonlicht is opgebouwd op verschillende diepten worden geabsorbeerd. Eerst verdwijnt het rood, gevolgd door oranje, geel, groen en blauw. Een duiker, die beweert op 30 meter diepte, een bruin-grijze vis te hebben gezien, kan een blauw-rode vis hebben ontmoet.

WIST U DIT? nr. 7

WIST U DIT? nr. 7

Gaat U wel eens zeevissen? Tussen Hoek van Holland en Harwich op de wijde Noordzee? Dan moet U uitkijken voor veerboten. Deze giganten veroorzaken tweemaal een imposante golf. Een boeggolf, die aan de voorkant ontstaat en een hekgolf, achteraan het schip.

Op 17 juli 1999 passeerde de Stena Discovery, een snelle catamaran, de Engelse vissers John Sibley en Denis Hayman, die op hun kleine vissersboot net de hengels hadden uitgegooid. Na 10 minuten werden ze totaal verrast, toen een muur van water hen overspoelde. Sibley verdronk.

Door de aantrekkingskracht van de maan vormt het water op onze planeet zich als een rugbybal. Zonder de maan zouden er nog wel golven zijn, maar de duidelijke verschillen bij eb en vloed, zouden verdwijnen. Het effect van de maan op eb en vloed is tweemaal groter, dan dat van de zon. Aan onze kust is het verschil tussen eb en vloed amper 2 meter, maar aan de Franse kust (Bretagne en Normandië) is het verschil maar liefst 15 meter.

De waterstand wordt hoger tijdens springtij. Zon en maan staan dan, t.o.v. De aarde op een lijn. De watersnood van 1953 vond plaats tijdens springtij en een zware storm. Doodtij doet zich voor als de zon en de maan elkaar tegenwerken.